Kokosvet (of toch olie)

Dit soort beweringen worden claims genoemd en zijn in Europese en Amerikaanse landen in de wet opgenomen. Wanneer men claimt dat een product een possitief effect heeft voor de gezondheid mag men het op een product plaatsen en/of zeggen. Dit effect moet wetenschappelijk eerst bewezen zijn en daar gaat veel onderzoek aan vooraf.
Maar wat is waar over kokos”olie”, hetgeen eigenlijk kokosvet genoemd moet worden.

Algemeen

De kokosnoot is eigenlijk geen noot maar een steenvrucht. Deze steenvrucht groeit in een mooie palmachtige boom. Het groeit in tropische gebieden, in Azië en in zuid Amerika. In Suriname groeit deze vooral in het district Coronie. Dit is al sinds de tijd van slavernij zo. Kokosnoot(vrucht) bestaat uit kokosvlees en kokoswater (vooral bij jonge vruchten). Hoe rijper de kokosvrucht, hoe meer vruchtvlees en minder vruchtwater het bevat.

In Suriname zijn er heel veel lekkere gerechten die van deze steenvrucht worden gemaakt. Bijvoorbeeld kokoskoek en Bojo. Maar ook voor lekkere gerechten in de Javaanse- en creoolse keuken. In de Javaanse keuken wordt van het vruchtvlees santen (kokospasta) gebruik voor gerechten zoals goedangan, maar ook als verrijking van soepen en sauzen. De gemalen of geraspte kokos wordt gebruikt voor kokosmakronen of kokoskoekjes en kokosbiesjes. Mijn speekselklieren beginnen spontaan overuren te maken terwijl ik erover schrijf en in mijn gedachte beleef. Kokoswater kan worden gedronken als verfrissing bij hete temperaturen.

Kokosvet wordt ook als medicijn gezien en gebruikt om bijvoorbeeld baby’s, met een droge huid, in te smeren of gewoon voor haar, huid en voeten. Ik zag laatst zelf een artikel waarbij een theelepel kokosvet, kurkuma en een paar druppels pepermuntolie gemaakt tot een pasta gebruikt werd om je tanden op natuurlijke manier wit te krijgen. Of het echt werkt weet ik niet. Het is het proberen waard omdat het plantaardige producten zijn. baat het niet dan schaadt het niet, toch.
Maar ja, er wordt ook in de media en via mond op mond reklame verteld dat het heel goed is om te gebruiken, “liefst een eetlepel puur om je cholesterol te laten verdwijnen”. Letterlijk wordt er gezegd. “ Je hebt dan geen cholesterol meer”. Men bedoeld dat de cholesterolwaarden, indien ze verhoogd zijn, zodanig verlagen dat waarschijnlijk geen medicatie meer nodig is. Maar stel dat je helemaal geen symptomen van verhoogd cholesterol hebt. Zou je het dan ook nog moeten gebruiken?

Feiten

Fysiologie:
De lever is een orgaan in het lichaam die 80% van de cholesterol aanmaakt, de overige20% komt uit onze voeding. In een normale gezonde toestand zorgt de ‘goede’ cholesterol dat een overmaat aan slechte cholesterol (LDL ) afgevoerd wordt via de ontlasting.

Hoewel er vaak negatief gesproken wordt over vetten hebben wij deze nodig; het is een energiebron.
De vetten worden onderverdeeld in verzadigde vetten en onverzadigde vetten.
Verzadigde vetten komen vooral voor in dierlijke producten zoals vlees, vis, melkproducten (boter, kaas).
Onverzadigde vetten komen vooral voor in plantaardige producten zoals noten, oliën.
Maar er zijn ook plantaardige vetten die verzadigd vet bevatten zoals kokosvet en Palmvet.
Verzadigde vetten zijn niet gezond; ze kunnen op langere termijn het risico voor hart en vaatziekten vergroten.

Oliën bevatten geen Cholesterol en zijn vloeibaar. Alle oliën zijn vegetarisch, want ze zijn allemaal plantaardig.

Kokosolie die eigenlijk kokosvet heet ,omdat het bij kamertemperatuur stolt, bevat wel cholesterol en dat is al een opener.
Overtollig vet wordt via de darmen direct in de vetcellen opgeslagen.
Vetten van kokosvet gaan na opname in de darmen eerst naar de lever om vervolgens te worden opgeslagen in de vetcellen. Als de lever het grootste deel van de cholesterol maakt, is kokos “olie” het laatste wat je iemand kan adviseren om te gebruiken, vooral bij mensen met obesitas en verhoogd cholesterol.

Is kokosvet ongezond?

Wanneer iemand gezond is; voldoende beweegt, gezond eet en geen overgewicht heeft, mag die kokosvet gewoon gebruiken, natuurlijk met mate en niet al te vaak.
Wanneer dit onderwerp aan de orde komt in de praktijk dan hoor ik vaak: “ ja maar mijn familie in Coronie gebruiken kokosvet elke dag”.

Antwoord:
Kokosvet is voor dagelijks gebruik niet gezond, nog minder voor de mensen met obesitas en verhoogd cholesterolgehalte

Wanneer wij kijken naar de leefstijl van onze voorouders, dan is het duidelijk dat zij kokosvet gewoon konden gebruiken omdat zij ook veel arbeid verrichtte op het land. Zij kende geen junkfood en zaten niet uren voor de TV. Tevens beschikte zij vaak niet over een auto. Zij liepen overal naartoe en werkte heel hard op het land. Heden ten dage werken wij nog steeds hard, maar ons werk vergt in de meeste gevallen weinig fysieke beweging, waardoor we weinig tot geen beweging hebben in ons dagelijks leven. Na ons werk zij wij vaak te moe nog extra te gaan bewegen. Daarnaast hebben wij in onze hedendaagse cultuur veel meer sociale aangelegenheden waar eten centraal staat.

Dit mag ook zo blijven, maar dan wel met de gedachte om bewust voor een gezonde leefstijl te kiezen. Neem niet gewoon aan wat je hoort zeggen maar laat u goed door deskundigen informeren om zodoende op basis van de juiste informatie je voeding samen te stellen, want het is een fabel dat een eetlepel kokos “olie” je cholesterol laat verdwijnen.

Geschreven door Trutchka Bouterse, diëtist